Μήνυμα αισιοδοξίας στέλνει ο «Monde» για την Ευρώπη.
«Η κρίση του ευρώ και το κύμα μέτρων λιτότητας κρύβουν μια πραγματικότητα: την δύναμη μιας ηπείρου προικισμένης με μοναδικά πλεονεκτήματα», γράφει η γαλλική εφημερίδα.
Τεράστια αγορά
Αν προσθέσουμε το ΑΕΠ των 27 το 2011, έχουμε 17.578 δισ. δολάρια _ περισσότερο από το αμερικανικό (15.094 δισ.) και το κινεζικό (7.298 δισ.). Ομως η ισχύς αυτή παραμένει ένα «στατιστικό τέχνημα». Εκτός από την γεωργία και το νόμισμα, η ΕΕ δεν έχει ενοποιήσει τις πολιτικές της, λ.χ. για την έρευνα ή την καινοτομία, αλλά τις έχει μόνο συντονίσει. Οι χώρες κοπιάζουν χωριστά να πετύχουν τους ίδιους στόχους. Η Ευρώπη πληρώνει το κόστος του κατακερματισμού της.
Η ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά είναι τεράστια και ανοιχτή αλλά αποτελεί μια ανοργάνωτη μάζα και η Ευρώπη καταλήγει σαν τον «χαζό του χωριού». Η τεράστια αυτή αγορά αποτελεί κολοσσιαίο πλεονέκτημα για τα εθνικά προϊόντα αλλά ακόμη μεγαλύτερο για τους μη ευρωπαίους παραγωγούς _ Κινέζους, Ρώσους, Αμερικανούς που προστατεύουν τα δικά τους προϊόντα σε εθνικό επίπεδο. Οι ασιάτες εξαγωγείς δρουν με ένα μαχαίρι στα χέρια, ενώ οι ευρωπαίοι με το ένα χέρι δεμένο στην πλάτη.
Ευρωπαϊκοί εγκέφαλοι
Όταν η αμερικανική Intel, ο υπ' αριθμόν ένα κατασκευαστής ημιαγωγών στον κόσμο, θέλησε το 2009 να επενδύσει στις ταμπλέτες και στα smartphones, επέλεξε την Τουλούζη για να εγκαταστήσει το κέντρο ερευνών της και όχι την Μπάνγκαλορ της Ινδίας ή το Πεκίνο και τη Σαγκάη στην Κίνα. Δεν υπάρχουν λοιπόν μόνο η Σίλικον Βάλεϊ και η Ασία στον πλανήτη της καινοτομίας. Από τις 30 πιο καινοτόμες χώρες στον κόσμο, οι 20 είναι ευρωπαϊκές.
Επιπλέον, τα εργατικά χέρια στην Ευρώπη ευνοούνται από ένα ιδιαίτερο μείγμα κουλτούρας. Αυτό είναι και το ευρωπαϊκό παράδοξο: η ποικιλία των πολιτισμών, μοναδική στον κόσμο, προκαλεί πολλές δυσκολίες αλλά αποτελεί και ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα. Για να καινοτομήσουμε, αρκεί _ ή σχεδόν _ να αντιμετωπίσουμε τις διαφορές μας.
Βεβαίως δεν υπάρχει ευρωπαϊκό αντίστοιχο του Χάρβαρντ. Όμως η Ευρώπη διαθέτει 800 ως 1.000 πανεπιστήμια υψηλής ποιότητας και με προσιτά σε όλους δίδακτρα τα οποία οι Βρυξέλλες ωθούν να συνεργάζονται όλο και περισσότερο στον τομέα της έρευνας.
Κοινωνικό κράτος
Οι υψηλές δημόσιες δαπάνες για το κοινωνικό κράτος παίζουν τον ρόλο «αμορτισέρ» στην κρίση καθώς τα επιδόματα απαλύνουν τις ανισότητες που δημιούργησαν τα σκαμπανεβάσματα της αγοράς. Αλλωστε οι ανισότητες στην Ευρώπη είναι πολύ λιγότερες από τις ΗΠΑ. Πριν από την κρίση, στο πλουσιότερο 1% των Αμερικανών αντιστοιχούσε το 18% του συνολικού εισοδήματος των ΗΠΑ έναντι 9% στη Γαλλία.
Οσον αφορά τους άνω των 65 ετών, λιγότερο από το 8% ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ευρώπη έναντι 22,4% στις ΗΠΑ.
Μετανάστες ίσον πλούτος
Εφόσον ο πληθυσμός αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη, η δυνατότητα της Ευρώπης να προσελκύει ξένους είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Την τελευταία δεκαετία, η μετανάστευση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ευρώπη. Οι νέοι μετανάστες αποτέλεσαν το 15% των εισόδων στα επαγγέλματα που είναι σε άνοδο (γιατροί, εκπαιδευτικοί κ.ά.) αλλά και το 28% στα επαγγέλματα που είναι σε κάθοδο (τεχνίτες, αγροτικές εργασίες, υπάλληλοι) στα οποία οι συνταξιοδοτήσεις είναι περισσότερες από την προσέλκυση νέων εργαζόμενων.
Όμως η κινητικότητα στην αγορά εργασίας παραμένει αδύναμη μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών: προβλήματα γλώσσας, μεταφοράς κρατήσεων και αναγνώρισης διπλωμάτων. Σήμερα η Γερμανία αναζητά εργατικά χέρια στους ευρωπαίους εταίρους της. Η μεγάλη αύξηση της κινητικότητας των φοιτητών μέσω συστημάτων υποτροφιών θα αποφέρει τελικά καρπούς και στην αγορά εργασίας.
Θεσμοί προς επανίδρυση
Η ΕΕ, απαιτώντας απ' όλα τα μέλη της να σέβονται το δίκαιο και τους δημοκρατικούς θεσμούς, έχει ένα καθόλου αμελητέο συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στις αναδυόμενες χώρες. Όμως η κρίση και οι πολιτικές λιτότητας απειλούν τους δημοκρατικούς θεσμούς λόγω της ανόδου των εθνικισμών, των κοινωνικών εντάσεων και, κυρίως, λόγω του ότι παράλυσε η ευρωπαϊκή λήψη αποφάσεων στην κρίση του χρέους.
Η κρίση στην Ευρώπη τείνει να γίνει πολιτική και θεσμική. Η λύση της πρέπει επίσης να είναι το ίδιο. Η ΕΕ πρέπει να επανιδρυθεί μέσω της οικονομικής, δημοσιονομικής και πολιτικής ενοποίησης.
Ευρωπαϊκοί εγκέφαλοι
Όταν η αμερικανική Intel, ο υπ' αριθμόν ένα κατασκευαστής ημιαγωγών στον κόσμο, θέλησε το 2009 να επενδύσει στις ταμπλέτες και στα smartphones, επέλεξε την Τουλούζη για να εγκαταστήσει το κέντρο ερευνών της και όχι την Μπάνγκαλορ της Ινδίας ή το Πεκίνο και τη Σαγκάη στην Κίνα. Δεν υπάρχουν λοιπόν μόνο η Σίλικον Βάλεϊ και η Ασία στον πλανήτη της καινοτομίας. Από τις 30 πιο καινοτόμες χώρες στον κόσμο, οι 20 είναι ευρωπαϊκές.
Επιπλέον, τα εργατικά χέρια στην Ευρώπη ευνοούνται από ένα ιδιαίτερο μείγμα κουλτούρας. Αυτό είναι και το ευρωπαϊκό παράδοξο: η ποικιλία των πολιτισμών, μοναδική στον κόσμο, προκαλεί πολλές δυσκολίες αλλά αποτελεί και ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα. Για να καινοτομήσουμε, αρκεί _ ή σχεδόν _ να αντιμετωπίσουμε τις διαφορές μας.
Βεβαίως δεν υπάρχει ευρωπαϊκό αντίστοιχο του Χάρβαρντ. Όμως η Ευρώπη διαθέτει 800 ως 1.000 πανεπιστήμια υψηλής ποιότητας και με προσιτά σε όλους δίδακτρα τα οποία οι Βρυξέλλες ωθούν να συνεργάζονται όλο και περισσότερο στον τομέα της έρευνας.
Κοινωνικό κράτος
Οι υψηλές δημόσιες δαπάνες για το κοινωνικό κράτος παίζουν τον ρόλο «αμορτισέρ» στην κρίση καθώς τα επιδόματα απαλύνουν τις ανισότητες που δημιούργησαν τα σκαμπανεβάσματα της αγοράς. Αλλωστε οι ανισότητες στην Ευρώπη είναι πολύ λιγότερες από τις ΗΠΑ. Πριν από την κρίση, στο πλουσιότερο 1% των Αμερικανών αντιστοιχούσε το 18% του συνολικού εισοδήματος των ΗΠΑ έναντι 9% στη Γαλλία.
Οσον αφορά τους άνω των 65 ετών, λιγότερο από το 8% ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ευρώπη έναντι 22,4% στις ΗΠΑ.
Μετανάστες ίσον πλούτος
Εφόσον ο πληθυσμός αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη, η δυνατότητα της Ευρώπης να προσελκύει ξένους είναι ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Την τελευταία δεκαετία, η μετανάστευση έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ευρώπη. Οι νέοι μετανάστες αποτέλεσαν το 15% των εισόδων στα επαγγέλματα που είναι σε άνοδο (γιατροί, εκπαιδευτικοί κ.ά.) αλλά και το 28% στα επαγγέλματα που είναι σε κάθοδο (τεχνίτες, αγροτικές εργασίες, υπάλληλοι) στα οποία οι συνταξιοδοτήσεις είναι περισσότερες από την προσέλκυση νέων εργαζόμενων.
Όμως η κινητικότητα στην αγορά εργασίας παραμένει αδύναμη μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών: προβλήματα γλώσσας, μεταφοράς κρατήσεων και αναγνώρισης διπλωμάτων. Σήμερα η Γερμανία αναζητά εργατικά χέρια στους ευρωπαίους εταίρους της. Η μεγάλη αύξηση της κινητικότητας των φοιτητών μέσω συστημάτων υποτροφιών θα αποφέρει τελικά καρπούς και στην αγορά εργασίας.
Θεσμοί προς επανίδρυση
Η ΕΕ, απαιτώντας απ' όλα τα μέλη της να σέβονται το δίκαιο και τους δημοκρατικούς θεσμούς, έχει ένα καθόλου αμελητέο συγκριτικό πλεονέκτημα απέναντι στις αναδυόμενες χώρες. Όμως η κρίση και οι πολιτικές λιτότητας απειλούν τους δημοκρατικούς θεσμούς λόγω της ανόδου των εθνικισμών, των κοινωνικών εντάσεων και, κυρίως, λόγω του ότι παράλυσε η ευρωπαϊκή λήψη αποφάσεων στην κρίση του χρέους.
Η κρίση στην Ευρώπη τείνει να γίνει πολιτική και θεσμική. Η λύση της πρέπει επίσης να είναι το ίδιο. Η ΕΕ πρέπει να επανιδρυθεί μέσω της οικονομικής, δημοσιονομικής και πολιτικής ενοποίησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου